Jaarverslag 2020

Wolken die reflecteren in het water van een dok met een modern museum en oud havengebouw ernaast.
Oud (Loodswezen) en nieuw (MAS) aan het Bonapartedok © Jos Goossens
links naast tekst
content
Voorwoord

2020 was een jaar vol emoties: verdriet en onzekerheid maar zeker ook trots. We moesten afscheid nemen van onze stichter en rots in de branding Jos Goossens. Eerst toen hij met pensioen ging en niet veel later nog eens voorgoed. Tweemaal moesten we omwille van corona geïmproviseerd afscheid nemen. Maar twee keer werd het een bijzonder mooi moment voor een bijzondere man.

Het coronavirus overheerste dit jaar. Thuiswerk werd plots de norm en we leerden massaal digitaal communiceren. Maar we misten het contact op kantoor. We moesten onszelf heruitvinden in onzekere tijden. Net zoals de werkmannen die de Sint-Jacobskerk schilderden in 1941. Terwijl buiten voor een tweede keer in hun leven een wereldoorlog woedde, zorgden zij ervoor dat ons patrimonium in orde bleef. Aan het plafond van de kerk verstopten ze een luciferdoosje met een handgeschreven briefje erin. De kern van hun boodschap: “geniet van het leven”. Onze afdeling onderhoud zet vandaag hun werk verder. Anno 2020 gaven zij gehoor aan 12.975 onderhoudsmeldingen van stedelijk, AG Vespa en OCMW-patrimonium.

Ook zonder Jos en met het wereldwijde virus bouwden we verder aan de stad. Het belang van openbare ruimte en de noodzaak van kwalitatief wonen werd door het virus (nog maar eens) benadrukt. We wonnen met de vernieuwde Scheldekaaien ter hoogte van Sint-Andries en Zuid de prijs publieke ruimte 2020. In 2021 werken we hard verder aan de verdere heraanleg van de 7km lange Scheldekaaien. Ook elders in de stad werken we aan nieuwe openbare ruimte, zoals het Spoorpark tussen Zurenborg en Borgerhout, de ontwikkeling van de Slachthuissite en de Stuivenbergsite in het noorden van de stad en ook de nieuwe fietshelling aan de Parkbrug in Park Spoor Noord wordt voorbereid. Trots zijn we ook op die andere prestigieuze prijs die we afgelopen jaar in ontvangst mochten nemen: de Europese Erfgoedprijs in de categorie instandhouding [conservatie] voor de restauratie van het portiek en tuinpaviljoen van het Rubenshuis.

We gingen ook door met het vervangen van bouwvallige panden door duurzame starters- en gezinswoningen. We testten een nieuwe koopvorm uit waarbij bewoners de kans krijgen om na 10 jaar erfpacht de grond van hun woning aan te kopen. En met de renovatie van de Fierensblokken mikken we op mensen die het moeilijk hebben op de private huurmarkt. Het belang van sterke hulpdiensten en modern onderwijs werd zelden meer benadrukt dan afgelopen coronajaar. In de Lange Gasthuisstraat en de Halewijnlaan starten we de werken aan nieuwe politiekantoren, terwijl we voor Stedelijk Onderwijs Antwerpen een nieuw kantoorgebouw konden opleveren en nog eens 10 scholen in werf- of voorbereidende fase zaten.

Er waren ook veel lichtpuntjes in 2020. We mochten bijvoorbeeld de gerestaureerde haan weer bovenop de kathedraaltoren plaatsen. Al was dat een moeilijk fotomomentje voor die 1,5 meter afstand. En van daaruit kregen we een magnifiek zicht op die andere werf die letterlijk en figuurlijk in het hart van onze stad ligt: het stadhuis.

We bouwden daarnaast niet enkel aan de stad, maar ook aan onze organisatie. Zo werd onze huisstijl opgefrist,  verschillende diensten verder geïntegreerd en werden flinke stappen ondernomen, om plannings- en financiële tools op elkaar af te stemmen.

2020 was geen makkelijk jaar. Maar 2021 brengt weer een nieuwe lente. Het virus verliest aan terrein dankzij de vele nageleefde maatregelen en de massale vaccinaties. Onze onderhoudsploegen starten de stedelijke fonteinen op, de terrasjes in de stad gaan weer open en de deuren van onze kantoren volgen snel. Laat ons weer samenkomen, vertellen over afgelopen jaar en een glas drinken op onze stad en de mensen die deze stad elke dag weer wat mooier en beter maken. Zoals ook onze voorzitter Fons Duchateau. In 2021 neemt hij afscheid als schepen van Antwerpen en voorzitter van AG Vespa, maar in de toekomst blijft hij zich inzetten voor onze stad als netwerkcoördinator en integratiemanager van het ziekenhuisnetwerk GZA-ZNA. Bedankt beste voorzitter. We wensen jou en de rest van de stad een heel gezonde toekomst.

Myriam Heuvelman

CEO AG Vespa

Toekomstbeeld Fierensblokken
De hoofdrenovatie van de Fierensblokken startte in 2020. Toekomstbeeld © Happel Cornelisse Verhoeven Architecten en Molenaar & Co Architecten
rechts van tekst
content
Project in de kijker: Fierensblokken

Een nieuwe fase in de renovatie van de Fierensblokken aan de Nationalestraat en de Van Craesbeeckstraat ging in 2020 van start. Nadat in 2018 door OVAM al bodemsaneringswerken werden uitgevoerd en AG Vespa in 2019 de nodige ontmantelingswerken van oude afwerkingslagen en installaties liet uitvoeren, konden we nu met de hoofdrenovatie starten. 

We verbouwen 195 verouderde kleine appartementen van bouwjaar 1939 tot 122 afgewerkte huurwoningen met collectieve voorzieningen zoals een binnenplein met bomen, een fietsenstalling, gastenverblijven, polyvalente ruimtes en een wasruimte. Het gelijkvloers krijgt commerciële invullingen zoals winkels, restaurants of cafés.

Charmevolle elementen blijven zoveel mogelijk behouden om de originele uitstraling van de iconische gebouwen te bewaren. En dankzij een subsidie van de Vlaamse overheid krijgt het project nog extra vergroening. 

Lees meer

De Brilschansvijver in Park Brialmont
Tot rust komen op de trappenpartij aan het water van de Brilschansvijver © Frederik Beyens
links naast tekst
content
Stadsprojecten

We zijn blij dat we in een uitdagend jaar zoals 2020 de Antwerpenaar konden laten genieten van een nieuwe groene parel: Park Brialmont. In het voorjaar konden we de eerste twee deelprojecten openstellen voor het publiek: het natuurpark Wolvenberg en de entree Grotesteenweg. Park Brialmont wil van het De Villegaspark, Wolvenberg en het Brilschanspark één groot groen hart maken in het district Berchem. Op dit moment zijn we bezig met fase 2 van het project: een ontwerp voor de resterende deelzones van Wolvenberg en het Brilschanspark. Het eerste ontwerp daarvan is net goedgekeurd.

Door juridische, financiële en technische expertise te bundelen, ondersteunt AG Vespa de stad, haar dochters en private investeerders in de voorbereiding van dit soort complexe stadsprojecten. Vanuit een geïntegreerde visie nemen we de regie op van grotere gebiedsontwikkelingen zoals de Scheldekaaien, het Eilandje en de Groene Singel.

Een overzicht van de vooruitgang van de 3 verschillende programma’s in 2020 vind je hier: Over de Ring (met de Groene Singel als voorloper), Stad aan het water en Stedelijke ontwikkeling.

De hoek van de Lange Beeldekensstraat en Van Urselstraat voor en na het bouwproject. (Verschuif de slider van links naar rechts.)
rechts van tekst
content
Wonen

We blijven inzetten op kwalitatieve woningen. Strategisch gekozen probleempanden vervangen we waar mogelijk door duurzame woonprojecten. Zo willen we ook de omgeving aansporen tot opwaarderen van de privé-woningen.

We werkten in 2020 verder aan de ontwikkeling van een vijftiental eerder opgestarte projecten. Samen goed voor 194 wooneenheden en 10 commerciële ruimtes. Er gingen 3 nieuwe projecten in werffase, goed voor maar liefst 130 wooneenheden. En 4 projecten werden opgeleverd die samen 13 wooneenheden bevatten en een handelsruimte.

Opgeleverde projecten in 2020:

  • Falconpoort 1-3 en Falconplein 39 in Antwerpen centrum
  • Pothoekstraat 1 in Antwerpen Noord
  • Selderstraat 46-48 in Antwerpen Noord
  • Lange Beeldekensstraat 223- 227 in Antwerpen Noord

Lees meer

Erfpachtwoningen achter Falconpoort.
Erfpachtwoningen achter de Falconpoort werden verkocht en zijn intussen bewoond.
links naast tekst
content
Vastgoedtransacties

In 2020 werd door AG Vespa voor 679.229 euro aan stadspatrimonium gekocht. Voor het AG Vespa patrimonium zelf werden geen aankopen verricht.

Verder waren er doorheen het jaar ook enkele verkopen. Er werd voor 1.967.587 euro aan stadspatrimonium en voor 4.667.269 euro aan AG Vespa patrimonium verkocht. Er werden ook woonprojecten verkocht ter waarde van 1.699.453  euro.

Een mooi voorbeeld van nieuwe woonvormen die we aanbieden binnen de stad, zijn de erfpachtwoningen aan Falconpoort 1-3. Achter de historische Falconpoort die uitgeeft op een van die binnenhoven werkte AG Vespa aan een prachtig woonproject. Het gaat om drie instapklare eengezinswoningen voorzien van parketvloeren, geïnstalleerde badkamer en keuken. Alle woningen werden in 2020 via erfpacht toegewezen voor 27 jaar, met de optie om na 10 jaar ook de grond aan te kopen.

Hier vind je een lijst met meer informatie over onze verkopen in 2020.

Groen dakterras met tafels en banken bovenop de achterbouw.  Op de achtergrond het kantoorgebouw.
Het kantoorgebouw kreeg de naam 'De Pit', verwijzend naar de drive van de teams, de onzichtbare kern die de onderwijsinstellingen ondersteunt en de pitstop die alle onderwijsmedewerkers er kunnen maken. © Sepp van Dun
rechts van tekst
content
Bouwen van publieke gebouwen

Als gedelegeerd bouwheer realiseert AG Vespa diverse publieke bouwprojecten voor klanten zoals het stedelijk onderwijs, de brandweer en politie. 

Voor het Stedelijk Onderwijs Antwerpen bouwden we een nieuw hoofdkantoor aan de Frankrijklei in centrum Antwerpen. Een project in samenwerking met HUB architecten.

Het nieuwe gebouw, met de naam De Pit, werd een open huis en een ontmoetingsplek voor de diensten van het stedelijk onderwijs. Naast werkplekken vind je er ook een opleidings- en vergadercentrum, een orthotheek, een ruime daktuin en dakterrassen. Buiten de kantooruren worden de opleidings- en vergaderfaciliteiten opengesteld voor interne en externe gebruikers.

Het is een BEN-gebouw, BEN staat voor 'bijna energie neutraal'. Dat wil zeggen dat er weinig energie nodig is voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. Onder andere 130 zonnepanelen en een regenwaterreservoir van 50.000 liter maken dit mogelijk.

De werken gingen in 2018 van start. In juni 2020 verhuisden de onderwijsmedewerkers naar hun nieuwe kantoor.

Verder leverden we in 2020 de verbouwingswerken aan het Modemuseum grotendeels op en nog eens 13 projecten zaten nog volop in werf- of voorbereidende fase. Lees meer.

Optimalisatie patrimonium

We optimaliseren continu ons patrimonium. Daar hoort ook het stedelijk, OCMW- en het politiepatrimonium bij. Aan de hand van plaatsbezoeken maken we audits en optimalisatieplannen op. Die plannen richten zich op de renovatie, restauratie en nieuwbouw van het patrimonium.



Binnen het stedelijk patrimonium en OCMW-patrimonium draagt afdeling strategisch onderhoud zorg voor 680 gebouwen, waarvan in 410 panden zowel de verantwoordelijkheid van het eigenaarsonderhoud als het huurdersonderhoud wordt opgenomen. Bij 182 gebouwen van het OCMW-patrimonium ligt de onderhoudsverantwoordelijkheid bij AG Vespa, tegenover 498 gebouwen bij de stad. Verder wordt het onderhoud opgenomen van 506 infrastructuurobjecten zoals fonteinen, monumentale poorten, tribunes, open hangars en beelden.

Werken aan dak van Waagnatieloods
Werken aan het dak van Waagnatieloods.
links naast tekst
content

In 2020 werden er in totaal 12.975 onderhoudsmeldingen ontvangen, waarvan 9.192 voor stedelijk patrimonium, 2.047 voor AG Vespa patrimonium en 1.736 meldingen voor OCMW-patrimonium. Voor curatief en preventief onderhoud werd er 6,37 miljoen euro omgezet voor de stad en 720.000 euro voor OCMW. Binnen de doelstelling van het patrimonium gestuurd onderhoud stedelijk patrimonium), werden investeringsprojecten gerealiseerd ter waarde van 3,37 miljoen euro, en bijkomend werd er voor 1,15 miljoen euro aan klantvragen geïnvesteerd. 



Verder werd er sterk ingezet op de inventarisatie en monitoring van de conditie van de patrimonia. Dit is noodzakelijk om een preventief onderhoud verder te zetten en prioriteiten te bepalen. In 2020 werden 93 conditiemetingen uitgevoerd, waarbij 85% van de stadseigendommen en 11% van de OCMW eigendommen in beheer van AG Vespa volledig in kaart zijn gebracht.

Binnen de doelstelling om het stedelijk patrimonium tegen 2025 asbestveilig te maken, werden in 169 panden de risico’s in beeld gebracht. Dat is een inventarisatiegraad van 81% voor stadseigendommen en 75% voor OCMW-eigendommen. 2020 was ook het startjaar van asbestverwijderingsprojecten waarbij o.a. in het Maagdenhuis alle asbestisolatie verwijderd werd, en zowel de stelplaats aan de Dragonderstraat en de loods aan de Middelheimlaan een nieuw dak kregen. 

 

Binnen de doelstelling brandveiligheid werd er het afgelopen jaar gefocust op het uitvoeren van audits en risico analyses van hoog-risico gebouwen. Hierbinnen werden o.a. 16 conventionele inbraakcentrales vervangen en in diverse musea en de belforttoren uniforme toegang verleend aan de brandweer. Tevens wordt het beheer van de kleine brandblusmiddelen sinds 2020 centraal door strategisch onderhoud opgenomen.

Er zijn ook heel wat lopende en afgeronde bouwprojecten aan het patrimonium.

Verhuringen, concessies en erfpachten

AG Vespa heeft over de jaren heen een sterke vastgoedportefeuille weten uitbouwen. We beheren 1818 huurcontracten. In 2020 was dat goed voor een huuropbrengst van 14.656.212 euro.

Dit jaar werd vond ook de officiële overdracht plaats van het beheer van stedelijke en OCMW vastgoedcontracten naar AG Vespa. 

Het hoeft geen uitleg dat 2020 een uitzonderlijk en financieel zwaar jaar was voor heel wat van onze huurders. Om de Antwerpse economie een steuntje in de rug te bieden, keurde het college van 20 maart 2020 dan ook diverse maatregelen goed voor ondersteuning van zelfstandigen, ondernemingen en verenigingen tijdens de coronacrisis. Zo werd er beslist om een uitzonderlijk en tijdelijk kwijtschelding te verlenen voor de huur- en concessievergoedingen van (commerciële) verhuringen, concessies, tijdelijke terbeschikkingstellingen die de stad Antwerpen, OCMW en AG Vespa aanrekenen aan zelfstandigen, verenigingen en ondernemingen. En dit meer bepaald voor de periode van de eerste lockdown waarop de afgekondigde maatregelen van de Nationale Veiligheidsraad betrekking hadden, plus één extra maand.

Ondanks de coronacrisis hebben we het afgelopen jaar toch ook heel wat knappe projecten in de markt kunnen zetten.  Zo zochten we concessiehouders voor de laatste ligplaatsen aan de Houtdok-Zuidkaai, lanceerden we een oproep voor een structurele partner voor Start-Up Village en vonden we een erfpachter voor de kloostervleugel van het kasteel Runctvoorthof in Merksem.

Kloostervleugel van het kasteel Runcvoorthof in werffase.
De buitenschil van de kloostervleugel van kasteel Runcvoorthof wordt momenteel nog volop gerenoveerd.
rechts van tekst
content

Het kasteel Runcvoorthof vormt samen met de omgeving errond een historisch waardevolle site in Merksem. Het gebouw bestaat uit 3 vleugels: een kasteelvleugel, een dienstvleugel en een kloostervleugel. Er is ook een koetshuis. De restauratiewerken aan het kasteel vorderen zienderogen. Daarbij wordt de basisindeling van het kasteel zo veel mogelijk behouden, en worden waardevolle historische elementen zo veel mogelijk hersteld.

Elk onderdeel van het kasteel zal een invulling krijgen. In de kasteel- en dienstvleugel komen wooneenheden en het koetshuis krijgt een commerciële invulling. Ondertussen is ook de invulling van de vleugels gekend. In de vorm van een erfpachtovereenkomst zal de kloostervleugel worden ingevuld als kleinschalige woning. Dit voor 10 volwassenen met een beperking samen met een zorgkoppel dat instaat voor de zorgondersteuning.

Als alles goed verloopt dan eindigen de werken aan zowel de buitenschil van het kasteel en de omgevingsaanleg tegen eind 2021.

Een overzicht van al onze verhuringen, concessies en erfpachten van 2020 vind je hier.

Gevel kantoor van Generale Staf
De voorgevel van kantoor 'Generale Staf' gelegen in 't Groen Kwartier. © Bart Gosselin
links naast tekst
content
Dagelijkse werking

422 medewerkers, waarvan 249 mannen en 173 vrouwen, gaven het afgelopen jaar het beste van zichzelf voor het realiseren van bouw-, vastgoed-, onderhouds- en stadsprojecten. Dat gaat van een onderhoudsklus in een klaslokaal tot de bouw van een woning op één perceel tot de ontwikkeling van grote gebieden zoals de Scheldekaaien.

In 2020 werd er hard verder gewerkt aan de optimale integratie van de vastgoedafdeling van de stad Antwerpen in ons bedrijf. Na het eerder vastleggen van de samenwerkingsovereenkomsten met de stad en het OCMW, kreeg AG Vespa vanaf dit jaar nu ook feitelijke bestuursrecht over de stadsmedewerkers in ons bedrijf.

Besluitvorming

De raad van bestuur van AG Vespa stelt de beleidslijnen op, het directiecomité staat in voor de dagelijkse leiding en zorgt voor de uitvoering van de beleidslijnen.

In 2020 stelde de raad van bestuur enkele nieuwe leden van het directiecomité aan. Zo werd Griet Geerinck aangesteld als directeur risico management  en Elisabeth Mercelis als directeur strategisch onderhoud. Daarnaast werd Pieter Tan als directeur bouwprojecten stedelijk vastgoed na een jaar waarnemend lid, nu een volwaardig lid van het directiecomité. Door het overlijden van Jos Goossens is er geen algemeen directeur meer aangesteld. Bijkomend werd Sarah Helsen aangesteld als manager organisatiestrategie en zal als waarnemend lid onder CEO Myriam Heuvelman het directiecomité vervoegen.

Lees meer over de samenstelling van onze besluitvormingsorganen.

Je kan hier de jaarrekening van 2020 bekijken.

Documenten