Het centrale deel van de Scheldekaaien is het deel tussen het paviljoen van het Zuiderterras en dat van het Noorderterras. In juli 2021 is het schetsontwerp voor dat volledige deel goedgekeurd, en in oktober 2023 het definitieve ontwerp voor het noordelijke stuk daarvan: van het Noorderterras tot het Steenplein. Momenteel loopt daar volop de restauratie van de hangars en het wandelterras.
Nu is ook het voorontwerp goedgekeurd voor het zuidelijke stuk van het centrale deel: van het Steenplein tot het Zuiderterras.
Waterkering en kaaimuur
In april 2025 werden de werken van De Vlaamse Waterweg nv aan de historische kaaimuur in deze zone afgerond. De historische kaaimuur was instabiel en wordt binnen het masterplan Scheldekaaien volledig vernieuwd.
Door de klimaatverandering en stijging van de zeespiegel is het nodig om de oude waterkeringsmuur te verhogen, om zo de stad te beschermen tegen overstromingen van de Schelde. In het centrale deel van de Scheldekaaien wordt zo in totaal ruim 800 meter nieuwe waterkering voorzien, waarvan het grootste gedeelte een mobiele waterkering is. Die wordt pas zichtbaar wanneer het water uit de rivier zeer hoog staat, en komt dan tot 2,25 meter boven de blauwe steen.
Net zoals bij de kaaivlakte tussen Noorderterras en Steenplein komt er ook tussen het Steenplein en het Zuiderterras onder het wandelterras een doorlopende verhoging van 80 centimeter boven de blauwe steen. Die verhoging vormt de vaste waterkering.
Wandelterras als groene, aangename verblijfsruimte
Het verhoogde wandelterras biedt een prachtig uitzicht op de Schelde. Op twee plekken krijgt de lange wandelroute er twee trappen bij als rechtstreekse verbinding met de kaaivlakte eronder. Het wandelterras zelf wordt gerenoveerd. De stad verbetert de draagstructuur en renoveert de vloer en de balustrade, en die laatste krijgt een houten leunrand. Gelijkaardig aan het noordelijke wandelterras wordt ook dit vergroend tot een ‘Kaailine’, met zitbanken en grote plantvakken uit staal en hout.
Ruimte voor evenementen
Doordat de waterkering dichter bij de Schelde komt, zullen de hangars beter te bereiken zijn vanuit de binnenstad, en te gebruiken onafhankelijk van de waterstand. Om van de ruimte onder de hangars een aangename verblijfsruimte te maken, worden de afdaken in hun geheel gerestaureerd en voorzien van ruimere lichtstraten, naast een akoestische comfortverbetering. Eronder kunnen diverse kleinschalige evenementen en activiteiten plaatsvinden zoals optredens en markten.
Ponton
Antwerpen wordt sinds geruime tijd ontsloten door watervervoer zoals de veerboten en De Waterbus. Er zijn steeds meer gebruikers van deze vervoersmiddelen, daarom is het ponton Van Dijck aan het Steenplein toe aan comfortverbetering en vergroting. De Vlaamse Waterweg nv is daarom gestart met een studieopdracht voor het ponton, in nauwe afstemming met stad Antwerpen en AG Vespa. Het opzet is om een nieuw ponton te realiseren, 50 meter langer dan het huidige, en met een nieuwe brug en wachtinfrastructuur.
Participatie
Om het ontwerp van het volledige centrale deel van de Scheldekaaien vorm te geven, vond in 2019 gedurende tien dagen een reeks participatiemomenten plaats. In de aanloop naar het voorontwerp is in januari 2022 een infomoment georganiseerd waarbij reacties op het schetsontwerp welkom waren. Ook leverde een uitgebreide online bevraging reacties op van 395 geïnteresseerden. Daaruit bleek onder andere de vraag om de hangars in te zetten voor markten, evenementen, sport, spel, … en om de geschiedenis van de plek terug te zien en te beleven. Ook de duidelijke wens naar vergroening kwam vaak aan bod.
Timing en ontwerpteam
Het definitieve ontwerp van het zuidelijke stuk van het centraal deel van de Scheldekaaien wordt verwacht tegen de zomer van 2026. De werken zullen vervolgens ten vroegste starten begin 2027, beginnend met de restauratie van de hangars en het wandelterras, naar analogie met het noordelijke deel, en de aanleg van de mobiele waterkering.
Het ontwerp van de kaaivlakte van het volledige centrale deel werd uitgetekend door Palmbout Urban Landscapes en Tractebel.
Gerelateerd
Start restauratie wandelterras en hangars tussen Steen en Noorderterras
