Het masterplan Scheldekaaien telt zeven deelgebieden. Sint-Andries en Zuid is daar één van. Met de werken op Sint-Andries en Zuid werd het startschot gegeven voor een titanenwerk. In totaal moet immers een zone van zo’n 7 kilometer kaaien aangepakt worden. In elk van die kaaizones wordt een oplossing op maat gemaakt om de historische kaaimuur te stabiliseren, de waterkering hoger én aantrekkelijker te maken en de publieke ruimte een nieuw gezicht te geven. Sint-Andries en Zuid is de eerste zone in de stad waar die 3 pijlers nu gerealiseerd zijn. De Vlaamse Waterweg nv, de stad Antwerpen en AG VESPA werken hiervoor nauw samen.
1 kilometer nieuwe publieke ruimte langs de Schelde
In augustus 2014 startten de werken voor de stabilisatie van de historische kaaimuur op de Scheldekaaien, ter hoogte van Sint-Andries en Zuid: een gebied van 1 kilometer tussen de Goedehoopstraat en de Namenstraat. Het was meteen de allereerste zone langs de Scheldekaaien waar deze grootscheepse stabilisatiewerken van start gingen. Na de stabilisatiewerken volgden in augustus 2017 de werken voor de heraanleg van de publieke ruimte. De waterkering werd verhoogd en geïntegreerd in het nieuwe openbaar domein, dat nu volledig afgewerkt is.
De waterkering verdeelt de kaaien in een droge stadszijde en een overstroombare rivierzijde. De droge zijde en de natte zijde onderscheiden zich van elkaar in uitzicht, materialen en gebruik.
De zone achter het historisch havenhekwerk, dat behouden en gerestaureerd werd, is volledig heraangelegd. Langs stadszijde is een lineair park aangelegd met een dijk, een speeltuin, een hondenloopzone, en een was- en overslagplaats voor veegwagens ter hoogte van de Namenstraat.
De dijk is ingericht als een langgerekt groen park dat uitloopt naar de kaaien richting Nieuw Zuid en dat in een latere fase via Blue Gate Antwerp een groene corridor zal vormen tot aan de Hobokense Polder. Bovenop de dijk ligt een wandelpad met een weids uitzicht over de stad en de Schelde.
Het pad volgt niet één rechte lijn, maar passeert langs diverse plekken zoals groene zit- en speelruimtes, zittribunes met zicht op de Schelde, een hondenloopzone, een brede fiets- en wandelboulevard en een uitkijkpunt dicht bij de rivier.
Aan de overstroombare rivierzijde behoudt de open ruimte haar maritiem karakter, onder meer door het hergebruik van de bestaande kasseien. De aanwezige kraansporen zijn bewaard en grote zeeschepen kunnen blijven aanmeren aan de bolders langs de blauwe steen. Er werd een plein/strand met een hellend vlak gerealiseerd ter hoogte van de Zuidersluis zodat iedereen dicht bij het water kan komen. Deze zijde kan bij hoge waterstanden nog steeds onder water komen te staan en zal zo soms bij de stad horen en soms bij de Schelde.
Volgende fase
In een tweede fase zal ook het andere deel van Sint-Andries en Zuid, het gebied tussen de Goedehoopstraat tot het Zuiderterras, heraangelegd worden. Het park en de open ruimte langs het water worden dan verder doorgetrokken en voorzien van sportvelden, een tweede speeltuin en een tweede hondenloopzone. Vanaf 2020 starten de stabilisatiewerken, daarna kan de heraanleg van het openbaar domein starten.
Proeftuin
Sint-Andries en Zuid was een proeftuin. Er werd een stabilisatieconcept ontwikkeld waarbij de historische kaaimuur behouden kon blijven, maar waarbij de druk erop volledig werd weggenomen door in de richting van de stad - een diepwand, of ‘nieuwe kaaimuur’ te bouwen, en tussen beide constructies een holle ruimte uit te graven. De Vlaamse Waterweg nv investeerde ongeveer 4,3 miljoen euro per 100 meter gestabiliseerde kaaimuur, hetgeen voor deze zone ruim 30 miljoen euro betekent.
De inzichten die hier werden opgedaan, zullen worden meegenomen voor de werken aan de andere kaaizones. Zo wordt op de werf van het Loodswezengebouw en het Bonapartedokpassen de methode van Sint-Andries en Zuid bijvoorbeeld ook toegepast, maar in een licht aangepaste versie. Ook tussen de Scheldestraat en het Zuiderterras moeten de historische kaaimuur, de waterkering en het openbaar domein de komende jaren nog aangepakt worden.
Gerelateerd
