Een nieuw park aan de Schelde
Nieuw Zuid is een van de zeven deelgebieden van de Scheldekaaien. Het stadsproject voorziet in de heraanleg van het openbaar domein ter hoogte van de Gerlachekaai. Het ontwerpteam werkt aan een ontwerp voor de heraanleg van het openbaar domein. De focus ligt op een groene publieke ruimte van 53.000 m² in de vorm van een lineair park voor voetgangers en fietsers. Met ruimte om te spelen en te sporten, maar ook voor ontmoeten via kleinschalige evenementen met een parkkarakter en enkele paviljoenen.
Waarom dit project?
Om de band tussen de stad en de Schelde te herstellen, is de stad bezig met een grootschalige heraanleg van de 7 kilometer lange Scheldekaaien. Het masterplan Scheldekaaien, ook bekend als het Kaaienplan, pakt in totaal 7 deelgebieden aan. Nieuw Zuid is een van die deelgebieden, het grenst aan het recent aangelegde Sint-Andries en Zuid. Nu de kaaimuurstabilisatie in dit gebied bijna afgerond is, kan een ontwerp voor de aanleg van de publieke ruimte opgemaakt worden.
Wat gebeurt er?
Het park met boskarakter langs de Scheldekaaien aan Nieuw Zuid wordt een groene plek voor de hele stad en de buurt om te ontspannen. Zo komt er een hondenloopzone, verschillende speelaanleidingen, een multifunctioneel grasveld, 3 paviljoenen en een waterbassin dat het water van de Antwerpse Ring opvangt.
In het voorontwerp werkte het ontwerpteam Sweco-PROAP-WIT architecten de verschillende programma’s in het park verder uit alsook de inplanting van het groen, de 3 paviljoenen en een waterbassin.
Programma’s: nadruk op parkfunctie met maximaal groen
Het programma bij uitstek is de parkfunctie. De andere programma's (sporten, spelen, picknicken, kleine evenementen, enzovoort) worden zo veel mogelijk geclusterd rond een drietal plekken zodat de rest van de ruimte maximaal vergroend kan worden. In het voorontwerp werden de verschillende programma’s verder uitgewerkt en aangevuld. Zo zijn er bijkomend een hondenloopzone, een speeltuin, diverse speelaanleidingen door het park en zichtbaar water toegevoegd.
Verder krijgt het park een wisselend karakter. Bepaalde delen zullen ervaren worden als een bos, terwijl andere zones een meer open karakter kunnen hebben. Ook de relatie met de Schelde zal hierdoor steeds wisselend zijn. Soms loopt het wandelpad door de bomen, soms op de rand van de waterkering met een open zicht. Het huidige dijkpad op Sint-Andries en het Zuid loopt nog een honderdtal meter door in het nieuwe park waarna het overgaat in meer informele en meanderende paden.
Maximale vergroening
Het nieuwe park wordt een plek met veel bomen met een wisselende invulling. Zo ontstaan er 3 deelzones. Het meest noordelijk gedeelte krijgt een meer natuurlijke en educatieve invulling met veel bomen, een vijver, planten en struiken met eetbare vruchten. Het centrale deel biedt plaats voor de verschillende parkfuncties zoals spelen, sporten en picknicken. Aansluitend is er een zone die verwijst naar een boomgaard met onder meer fruitbomen. In het meest zuidelijk gedeelte wordt het groen aangepast aan de bijzondere weersomstandigheden. Het groen op die plaats is immers onderhevig aan veel wind en zouten, en onbeschut voor zon en regen. Het groen aan de natte zijde van de waterkering zal ook af en toe overstromen.
Paviljoenen
Op 3 plaatsen in het park komen paviljoenen. Dit werd verder verfijnd en uitgewerkt in het voorontwerp. Centraal in het park wordt een van de paviljoenen voorzien voor het warmtenet van de wijk Nieuw Zuid. Iets meer naar het zuiden komt een paviljoen met een verhoogd uitkijkpunt over de Schelde, een echte verblijfsplek. In het zuidelijke gedeelte zal een paviljoen gekoppeld worden aan een waterbassin dat het park voorziet van water.
Opgevangen water wordt ter plaatse gebruikt
Dwars onder de Scheldekaaien loopt een collector van regen- en grondwater afkomstig van de Ring en de Kennedytunnel. In het voorontwerp werd verder onderzocht hoe dit water gebruikt kan worden in het park. Het voorziet in een waterbassin dat al het water opvangt, waarna het gebruikt kan worden voor bv. irrigatie, infiltratie en een zichtbare beleving van het water. In een volgende fase zullen de verschillende pistes verder technisch onderzocht en verfijnd worden.
Na de zomer van 2021 wordt een definitief ontwerp verwacht en wordt de aanvraag tot omgevingsvergunning doorlopen. Als alles vlot verloopt, kan de heraanleg van de kaaivlakte starten in het najaar van 2022 en is alles klaar in het voorjaar van 2024.
Wie werkt eraan mee?
AG Vespa coördineert het Scheldekaaienproject en legt het openbaar domein aan.
Het masterplan Scheldekaaien is opgemaakt door het ontwerpbureau PROAP/WIT/D-RECTA/IDROESSE en kwam tot stand na doorgedreven participatie van de Antwerpse bevolking. De Vlaamse Waterweg nv is verantwoordelijk voor de kaaimuurstabilisatie en de waterkering. Het ontwerp voor de Scheldekaaien-Nieuw Zuid is van het ontwerpteam Sweco – PROAP – WIT architecten.
