Waarom dit project?
De protestante kerk Brabantse Olijfberg is gelegen aan de Lange Winkelstraat. Het is het enige overblijfsel van het rooms-katholieke klooster van de zusters Annunciaten in Antwerpen. Dit beschermde monument was aan restauratie toe.
Wat gebeurt er?
De restauratiewerken aan de buitenzijde vinden plaats in verschillende fases. Na de voorgevel in 2014-2015 en de zijgevels en daken in 2016-2017 zijn nu de gevels en glasramen van het koor aan de beurt.
Het restauratieconcept baseert zich op de laatste, historische relevante bouwcampagne (1900-1910). De buitenzijde behoudt de doorheen de geschiedenis ontstane architectuur.
Het doel is om het bestaande materiaal zoveel mogelijk te behouden. Enkel zwaar beschadigde gevelelementen worden vervangen door nieuwe elementen in het oorspronkelijke materiaal.
Voor de restauratie kreeg de stad een restauratiepremie van het agentschap Onroerend Erfgoed Vlaanderen.
Geschiedenis kerk
De benaming van de kerk verwijst naar de periode (17e eeuw) waarin het verboden was in de Zuidelijke Nederlanden om protestants te zijn. De protestantse geloofsgemeenschap in Antwerpen kwam toen onder de schuilnaam ‘Brabantse Olijfberg’ in het geheim bijeen.
Op 26 augustus 1615 werd de eerste steen van de kloosterkerk van de Annunciaten gelegd. Keizer Jozef II verbood in 1781 kloosterorden die geen sociaal doel hadden. Omdat de zusters annunciaten een bid- en bedelorde vormden zonder duidelijk sociaal doel, kwam er een einde aan het rooms-katholieke gebruik van het klooster en de kerk. In 1815 werd Willem I koning der Nederlanden. Hij kende de voormalige kloosterkerk toe aan de protestanten, die onder zijn bewind hun geloof ongehinderd mochten uitoefenen. Op 1 juli 1821 werd deze kerk dan ook als protestantse kerk ingewijd.
Tussen 1905 en 1909 vond een grote restauratie plaats die het kerkgebouw zijn huidige aanzicht gaf. Deze werd bekostigd door de Duitstalige Lutherse gemeenschap. Het interieur kreeg een neogotische aankleding. De gebrandschilderde ramen, de mozaïekvloer en de muurschilderingen vormen hierbij een harmonisch geheel. De voorgevel werd verfraaid. Het grote herinneringsvenster in de voorgevel verwijst naar deze restauratie. De symbolen en wapenspreuken van België, Nederland en Duitsland zijn er in één ring samengebracht.
