Visie Ringstad: stad maken over de Ring

Met de opdracht aan de stadsbouwmeester en AG Vespa om de Visie Ringstad in goede banen te leiden, zet stad Antwerpen een ambitieus stadsvernieuwingsprogramma over en langs de Ring in gang. Aan de randen van de zeven Ringparken worden nieuwe levendige stadsdelen gerealiseerd die voor de verbinding zullen zorgen tussen de bestaande wijken en de nieuwe parken. Die Visie Ringstad, is nu neergeschreven in een publicatie 'Ringstad. Stad maken over de Ring'.

Onder de noemer van De Grote Verbinding zal de Antwerpse Ringzone transformeren tot een nieuwe grootstedelijke publieke ruimte door de creatie van zeven Ringparken en een Scheldebrug.

Om deze parken wezenlijk deel te laten uitmaken van de stad moet ook het omliggend stedelijk weefsel aangepast worden. Zo creëert men een verbinding tussen de parken en de omliggende wijken. Deze verbinding zal de vorm aannemen van nieuwe levendige stadsdelen die samen met de Ringparken een heuse Ringstad doen ontstaan, langs de randen van de overkapping van de Ring.

Levendige en veilige publieke ruimte

• Enerzijds zullen nieuwe ontwikkelingen aan de randen van de parken zorgen voor betere verbindingen tussen de bestaande wijken en de Ringparken. Het creëert immers kansen voor betere toegangen, sociale controle en levendigheid.
• Anderzijds wil Ringstad bijdragen tot de realisatie van de bouwshift, want door te bouwen op zowel multimodaal bereikbare locaties als op onderbenutte terreinen kunnen potentiële bouwlocaties verder van de stad gevrijwaard blijven.

Zes grote leidraden

De Visie Ringstad bouwt verder op de inzichten en ideeën die tijdens het participatief ontwerpproces tot stand zijn gekomen. Dit is pas de start van een proces: de plannen zullen de komende jaren in overleg met alle partijen steeds concreter worden.

Visie Ringstad probeert zowel de gewenste ontwikkelingszones als de beoogde dichtheid van die zones duidelijk af te bakenen. Antwerps stadsbouwmeester Christian Rapp grijpt daarvoor terug naar zes grote leidraden die de gemaakte keuzes onderbouwen:

• Grootschalige overkapping

De Grootschalige overkapping creëert zowel de voorwaarde als de noodzaak om het stedelijk weefsel rondom de Ringzones aan te pakken en te activeren.

• Singel

Door toevoeging van nieuwe randbebouwing langs de binnenzijde van de Singel zal het zicht op de toekomstige Ringparken aan de buitenzijde maximaal gevrijwaard worden. Zo wordt de Singel omgevormd tot een stedelijke boulevard.

• Spoorpark

Het Spoorpark zal zich uitstrekken van het Eilandje via Park Spoor Noord tot aan de Draakplaats in Zurenborg. Dat langs een Spoorpark Oost aan de binnenzijde van het spoor en verderop langs de centers in Borgerhout en een nieuw park met een fiets- en voetgangersverbinding op de verhoogde spoorterreinen en over de spoorwegbrug over de Plantin en Moretuslei. Het park kan een waardevolle bijdrage leveren aan het wegwerken van de groentekorten in deze dichtbevolkte wijken.

• Nerven

Nerven zijn de zachte verbindingen naar de Ringparken vanuit de omliggende wijken. Ze zorgen voor een fijnmaziger netwerk voor voetgangers en fietsers. Dat als aanvulling op de bestaande bruggen, waar de beperkte ruimte met gemotoriseerd verkeer gedeeld moet worden.

• Connecterende vallei

Dit omvat de aaneengesloten groene Ringruimte die de bestaande grote parkenclusters en de groene restanten van de Brialmontomwalling buiten de Ring met elkaar verbindt. Deze groene vallei kan bijkomend versterkt worden door grotere verbindingen over en onder de bestaande bruggen te creëren.

• Multimodale knopen

Bovenop de drie bestaande stationsomgevingen in de Ringzone (Luchtbal, Berchem en Zuid) komt er een multimodale knoop ter hoogte van Schijnpoortweg. De bedoeling is om op deze plekken kantoren, bovenlokale publieke voorzieningen of andere grootstedelijke functies te realiseren. In de zones tussen de knopen is er plaats voor gemengde woongebieden met lokale publieke voorzieningen voor de omliggende wijken en buurten.

Ringparken en Ringstad, onlosmakelijk verbonden

De Ringparken vormen de hefboom die nodig is voor vernieuwingsoperaties in de Ringstad. De transformatie van de stadsranden van die parken is op zijn beurt essentieel voor de slaagkansen van ‘het Ringpark’.

Om de Visie Ringstad als complement op ‘het Ringpark’ in één beeld samen te vatten, werd er een synthesekaart ontwikkeld (te zien onderaan deze pagina). De kaart toont de bestaande en nieuwe stadsranden van de Ringruimte, de afbakening van de ontwikkelingsgebieden en de ruimte die voor verbindingen, pleinen en lokale publieke ruimte voorzien wordt. 

Meerwaarde gaat naar maatschappelijke doelstellingen

Parallel aan de Visie Ringstad werkt AG Vespa het instrument ‘hoederentiteit’ uit. Indien er meerwaarde op publieke gronden wordt gecreëerd, zal die terugvloeien naar de maatschappelijke doelstellingen zoals wijk- en buurtgroen, publieke voorzieningen en/of betaalbaar wonen. Of ze wordt geherinvesteerd tijdens een volgende fase van de leefbaarheidsprojecten. Door dit principe toe te passen op een eerste selectie hoederentiteit-projecten kan een ambitieus programma van stadsprojecten gerealiseerd worden.

De publicatie ‘Ringstad. Stad maken over de Ring’ is vanaf vandaag digitaal te downloaden klik hier voor de rechtstreekse link.