Voorontwerp Spoorpark goedgekeurd

Het college keurde het voorontwerp van het Spoorpark goed. De stad ontwikkelt dit park op en parallel aan de verhoogde spoorweg dat zich uitstrekt over de zone tussen de Draakplaats in Antwerpen en het Luitenant Naeyaertplein in Borgerhout. Het voorontwerp toont het uitgewerkte beeld van de publieke ruimte voor het park, dat de input van de buurt mee verwerkte. Met het oog op het finale ontwerp start nu opnieuw een digitaal inspraakmoment met de buurt. Als alles volgens plan verloopt wordt die definitieve versie eind 2022 verwacht en kunnen de werken het jaar nadien starten.

Het toekomstige Spoorpark zal zich deels op de begane grond en deels op hoogte bevinden, onder andere op de spoorwegbrug over de Plantin en Moretuslei, en zal op verschillende plekken hoog en laag met elkaar verbinden. Op dit moment is een deel van het projectgebied nog in gebruik door Infrabel voor spooractiviteiten en dus niet toegankelijk. De sporen die ook na de parkaanleg in gebruik blijven, zullen dan weer afgescheiden worden van het park door een hoog hekwerk.

Het voorontwerp heeft de ambitie om de twee buurten op een groene manier met elkaar te verbinden, authentieke spoorobjecten zoals de treinsporen in de verf te zetten, een wandel- en fietspad op buurtniveau te realiseren, en de bijzondere zichten op de stad in de verf te zetten.

Er is in het ontwerpproces al veel aandacht besteed aan inspraak met de buurt. Zo kwamen er al 3 online bevragingen, en werden er wandelingen over het terrein met het ontwerpteam georganiseerd, net als focusgesprekken. Het team nam de resultaten van alle inspraakmomenten mee, om zo het ontwerp verder te verfijnen en uit te werken tot het nu goedgekeurde voorontwerp.

Dit voorontwerp deelt de publieke ruimte op in vijf zones:

Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier zie je de toegang aan de Draakplaats.
Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier zie je de toegang aan de Draakplaats © Team Spoorpark STRAMIEN cv i.s.m. ZUS en RE-ST bvba
links naast tekst
content
Helling aan Draakplaats

Aan de Draakplaats start de ‘Omheining der Statie van Borgerhout’, een kasseihelling met tramspoor. De bestaande kasseihelling krijgt een comfortstrook in gezaagde kassei met waterdoorlatende voeg en een betonnen band. De tramsporen in de helling blijven behouden, maar worden opgevuld om het valgevaar te beperken. Er komt tegen de tramloods een groene rand met klimplanten en groene boomvakken die toch het zicht op de spoorbogen bewaren. Langs het pad worden zitplekken voorzien, en ‘s avonds worden het pad en de spoorbogen bijkomend verlicht met grondspots. 

Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier zie je de buik van het park
Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier zie je de buik van het park © Team Spoorpark STRAMIEN cv i.s.m. ZUS en RE-ST bvba
rechts van tekst
content
Buik van het park

Vanaf de helling aan Draakplaats kom je in  de grootste en breedste zone van het park, de ‘buik’. Dit deel moet ontmoeting en verblijf uitstralen. Hier kan je de maximale breedte van het park beleven. Ook de beeldbepalende spoorobjecten zullen bewaard blijven.

Rondom de Brosselloods wordt een plein aangelegd in bolle kassei met een speelse rafelrand, en gezaagde kassei richting de toegangen tot de loods. Aan de zonzijde van het plein worden zitplekken voorzien en geïntegreerde plantvakken die zorgen voor schaduw.

Het betonnen hoofdpad komt aan de zuidzijde van de loods. Aan de noordzijde komt een smaller pad in halfverharding dat een meer informele route door het groen vormt. De in het park aanwezige treinsporen krijgen dan weer een nieuwe functie als recreatieve routes.

De helling achter de tuinen van de Tweelingenstraat krijgt dichte beplanting. Het grasveldje naast de Brosselloods zal kunnen gebruikt worden om te picknicken of te voetballen.

Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier sta je op het voormalige perron 1.
Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier sta je op het voormalige perron 1 © Team Spoorpark STRAMIEN cv i.s.m. ZUS en RE-ST bvba
links naast tekst
content
Brug over Plantin en Moretuslei

Dit deel van het park wordt vooral gezien als een passageruimte. Het is de verbinding tussen de buik van het park en het Luitenant Naeyaertplein. In deze zone is de verwijzing naar het voormalige treinstation van Borgerhout het duidelijkst. Zo blijft het hoogteverschil tussen spoorbedding en perron behouden. Het hoofdpad volgt het hoger gelegen perron. In de verdiepte zone worden tuinen aangelegd met een wat ruigere beplanting. Deze zullen deels toegankelijk zijn via trapjes of deels ontoegankelijk worden ingericht als ‘kijktuin’. Een beplantingsstrook tussen het hoofdpad en de verdiepte zone vormt dan weer een natuurlijke valbeveiliging.

rechts van tekst
content
Kop van Plantin en Moretuslei

Het pleintje op het einde van de Plantin-Moretuslei, ter hoogte van het vroegere stationsgebouw, wordt omgevormd tot een groene zone. Naast fietsbeugels zijn hier een beperkt aantal parkeerplaatsen voorzien voor deelvoertuigen en is er de mogelijkheid om een laadpunt in te richten. In afwachting van de ontwikkeling van het gebouw komt er een tijdelijke trapconstructie die rechtstreeks toegang geeft tot de perrons op hoogte. Die vervangt, o.a. op vraag van de buurt, de fietshelling die in het schetsontwerp was voorzien zodat de begroeiing op het talud behouden blijft. Daarbij zal de begroeiing wel worden uitgedund zodat doorzichten mogelijk zijn tussen de boomkruinen en de onderliggende kruidlaag, in functie van de sociale veiligheid.

Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier sta je op het Luitenant Naeyaertplein.
Een toekomstbeeld uit het voorontwerp van het Spoorpark, hier sta je op het Luitenant Naeyaertplein © Team Spoorpark STRAMIEN cv i.s.m. ZUS en RE-ST bvba
links naast tekst
content
Zone tussen Plantin en Moretuslei en Luitenant Naeyaertplein

Hier wordt een helling aangelegd richting het Luitenant Naeyaertplein, die zo beide buurten met elkaar verbindt. De helling krijgt voldoende rustpunten en een leuning op twee hoogtes. Om de snelheid van fietsers te verlagen en de waardevolle bomen op het talud te behouden, werd gekozen voor een S-vorm, met ter hoogte van de knik een uitkijkplatform tussen de boomkruinen. Parallel wordt bovenaan langs de sporen een breed secundair pad aangelegd, dat via een trap eveneens de verbinding maakt met het plein.

Stedenbouwkundig kader

De stad werkt voor de herbestemming  van de gebouwen in en aan het Spoorpark een vervolgtraject op maat uit. De ambitie is om de nieuwe invulling van de dienstwoning, tramloods, Brosselloods en de tijdelijke functie in het stationsgebouw maximaal af te stemmen op het ontwerp van het openbaar domein. Op die manier zal het park zo min mogelijk impact ondervinden van deze ontwikkelingen.

Inspraak

Ook in aanloop naar het definitief ontwerp wordt aandacht besteed aan de mening van de buurt. Zo lanceert het ontwerpteam een vierde digitale buurtbevraging, ditmaal over het voorontwerp en de zit- en speelmogelijkheden. De bevraging loopt tot en met 14 juni 2022.

Timing

Het definitieve ontwerp voor de publieke ruimte van het Spoorpark wordt eind dit jaar verwacht.

Als alles volgens plan verloopt zullen eind 2023 de werken starten.

Het voorontwerp van het Spoorpark, tussen de Draakplaats en het Luitenant Naeyaertplein
Het voorontwerp van het Spoorpark, tussen de Draakplaats en het Luitenant Naeyaertplein © Team Spoorpark STRAMIEN cv i.s.m. ZUS en RE-ST bvba

Partners

AG Vespa coördineert het Spoorpark met Infrabel en Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) als belangrijke partners. Het ontwerpteam is STRAMIEN architectuur & ruimte cv i.s.m. ZUS [Zones Urbaines Sensibles] en RE-ST bvba. Het project wordt mee mogelijk gemaakt door het Vlaamse Stadsvernieuwingsfonds.

Gerelateerd

Perron 1 van het station Antwerpen-Oost met z'n mooie gietijzeren overkapping is al even niet meer in gebruik
Project

Spoorpark

Publieke ruimte, Gebiedsontwikkeling

Met het Spoorpark tussen de Draakplaats en het Luitenant Naeyaertplein wil de stad de open ruimte ontharden en vergroenen en een conflictvrije verbinding voor voetgangers en fietsers maken.