Aan de Keistraat en de Leguit in het Schipperskwartier bevinden zich de voormalige Stadsmagazijnen, een beschermde site uit 1876. In het vroegere pakhuis zijn de kantoren van Payoke vzw gevestigd. Eind vorig jaar keurde stad Antwerpen het voorontwerp voor de restauratie en renovatie van dit pakhuisgedeelte en aangrenzend binnengebied goed. In de loop van maart 2022 dient de stad de vergunningsaanvraag in voor de geplande restauratie- en herinrichtingswerken. AG Vespa neemt de regie op zich voor de verwezenlijking van het bouwproject. Als alles volgens plan verloopt, lopen de werken van dit najaar tot in 2024, waarna de vzw er opnieuw haar intrek kan nemen.
Payoke werd in 1987 opgericht door Patsy Sörensen om acute opvang te bieden aan slachtoffers van mensenhandel en seksuele uitbuiting in het Schipperskwartier. Vandaag is de vzw één van de drie wettelijk erkende opvanghuizen en zowel op nationaal als internationaal vlak een voortrekker in de strijd tegen mensenhandel en uitbuiting.
Sinds juli 1999 verhuurt de stad een deel van de voormalige Stadsmagazijnen aan de Leguit aan de vzw. In mei 2019 besliste de Vlaamse Regering om een subsidie sociale infrastructuur toe te kennen aan stad Antwerpen voor het project ‘Opvangcentrum Payoke Schipperskwartier’. De stad investeert, samen met de Vlaamse Overheid en de vzw, in een grondige renovatie van dit deel van de beschermde site. Tot de afronding van de werken is Payoke tijdelijk verhuisd naar de Italiëlei 98A, op ongeveer een kilometer van de Leguit.
Unieke site
Het beschermd monument ‘Stadsmagazijnen’, ontworpen door architect Pieter Dens, is een gebouwencomplex dat getuigt van de eeuwenlange handelstraditie in het historisch centrum van Antwerpen. Het geheel bestaat uit een aantal gebouwen in de Keistraat. De site zet zich voort naar het binnengebied, waar zich - bovenop de Ruien - een langgerekt pakhuis bevindt met inrijpoort langs de zijde van de Leguit. De site is bijzonder goed bewaard gebleven en is bovendien uniek, door de aanwezigheid van zowel open als gesloten pakhuisdelen.
Historische structuur
Het restauratieproject omvat enkel het pakhuis en het binnengebied waaraan het gelegen is. Om de historische structuur terug leesbaar te maken, krijgen de open pakhuisdelen een nieuwe, ten opzichte van het gevelvlak terugspringende, buitengevel. De later toegevoegde elementen, zoals de recente bijbouw aan de inkompoort en de luifel aan de koer, verdwijnen. De vensteropeningen en de oorspronkelijke kleurstelling van het pakhuis worden maximaal in ere hersteld. Zo komt de neo-renaissancearchitectuur met twee soorten natuursteen weer tot zijn recht en vormt het pakhuis opnieuw een architecturale eenheid met de bebouwing aan de Keistraat. Ook bij de binneninrichting zal de oorspronkelijke pakhuisstructuur zoveel mogelijk behouden blijven.
Archeologie
Het vervangen van de huidige verharding van de binnenkoer en de aanleg van regenwater- en septische putten tijdens de restauratiewerken biedt de unieke gelegenheid om archeologisch onderzoek uit te voeren. Het is mogelijk dat de onderzoekers er sporen van bewoning en artisanale/rurale activiteit van de middeleeuwen en later aantreffen. Sporen die zouden kunnen teruggaan tot de 10de eeuw.
De site bevond zich aanvankelijk in een eerder landelijke zone buiten de stadsvesten. Ze bestond uit een aantal weidegronden die ook gebruikt werden als bleekweiden. Pas bij de tweede stadsuitbreiding van Antwerpen rond 1250 komt de omgeving van de Leguit binnen de stad te liggen. In de 16de eeuw werd er een halle met overdekte gaanderijen opgetrokken. Na de sloop daarvan in 1820 volgde de bouw van de Stadsmagazijnen.
