Geniet je soms van een lekker drankje of hapje in Bar Noord in Park Spoor Noord? Dan ken je natuurlijk het spoorgebouw met zijn opvallende zuilen. Een lange tijd hadden die een dubbele functie: ze ondersteunden het dak én ze zorgden voor de afwatering. Maar er ontstonden stilaan scheuren in de zuilen. Dankzij een bijzondere restauratietechniek konden de zuilen hersteld worden, vertelt architect David Smet van GAB Architecten.
Duurzame oplossing
Eerder onderzoek had aangetoond dat herstellingen met laswerk geen kwalitatief resultaat gaven. “We moesten op zoek gaan naar een andere duurzame oplossing voor het stabiliteitsprobleem. Samen met ons studiebureau Forté deden we wat research. Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf adviseerde om de ‘lock & stitch’-techniek te gebruiken. Dat betekent letterlijk: vergrendelen en dichtnaaien. Deze techniek wordt vaak toegepast om scheuren in zware motoren in de industrie te herstellen. We moesten wel even zoeken naar een bedrijf die de techniek beheerste. Uiteindelijk zijn we bij de Nederlandse firma Metalock uitgekomen. Elke dag opnieuw waren hun werkmannen meer dan drie uur op de baan om de herstellingen in Antwerpen uit te voeren.”
Bijzondere techniek
“Eerst haalden de werkmannen alle verf eraf, zodat we de scheuren goed konden zien. Dan werd er een product ingespoten, zodat de barst zich haarfijn aftekende. Om de barst te ‘vergrendelen’ werden er met een boormal heel veel gaatjes kort naast elkaar geboord, over de scheur heen. Die gaatjes werden met een beitel verder open geklopt. Dan werden er over de volledige ‘nietjes’ ingeklopt. Nu de scheur vastgezet was, konden we beginnen met het dichtnaaien. Over de lengte van de barst werden weer allemaal gaatjes geboord en daar werden bouten ingeschroefd. Als dat gebeurd was, werd alles bijgeslepen en opnieuw geschilderd. Zo werd de stabiliteit terug hersteld en zien de zuilen er als nieuw uit. Je mag gaan kijken, het is een uitdaging om de zuilen eruit te halen die we op die manier hebben gerestaureerd.”
In zijn charme gelaten
Om nieuwe schade te vermijden, kozen David en zijn collega’s voor een andere oplossing voor de afwatering van het dak. Ze verwerkten afvoerbuizen tussen de dakstructuur die onopvallend naar de zijkanten van het gebouw lopen. Van daaruit gaan ze langs de gevel naar de riolering in de grond. “We hebben voor een discrete en vooral omkeerbare oplossing gekozen, om het gebouw in zijn charme te laten. Ik vind dat we daarin geslaagd zijn. Vreemd genoeg is dit prachtige spoorgebouw niet beschermd. Voor ons was dat net een opportuniteit. Wij zijn een architectenbureau dat vaak voor overheden werkt, we doen zowel nieuwbouw als renovaties. Erfgoed is voor ons geen dagelijkse materie, maar net daarin lag de uitdaging. Nu kunnen we met zijn allen opnieuw onbezorgd genieten van de zomerbar (glimlacht).
