De centers Borgerhout, dat zijn de ruimtes onder de gemetste spoorwegberm met bogen langs de Singel, krijgen binnenkort een nieuwe invulling. De centers bevinden zich langs de Engelselei, tussen het Luitenant Naeyaertplein en de Turnhoutsebaan. De ontwikkeling ervan gebeurt in verschillende fases. De eerste fase start deze zomer met enkele testcenters.
De centers in Borgerhout dateren van eind 19e eeuw. Ze vormen de grens tussen de Singel en Borgerhout Intra Muros. Wat ooit een verzorgde en aantrekkelijke stadswal was in vakkundig metselwerk oogt nu als een verwaarloosde muur aan de rand van de (binnen)stad. Aan de extra muros of Singel kant is de spoorwegberm aangevuld met een aarden wal begroeid met buffergroen. Het gebied heeft het imago van een ‘achterkantgebied’ met weinig sociale controle en met meldingen van overlast. Nochtans bevindt de hele zone zich aan de ‘entree’ van Borgerhout én van de oostelijke binnenstad. Met de ontwikkeling van de centers wil de stad het gebied rond de Engelselei opwaarderen.
Ook het district Borgerhout investeert in de heraanleg van de Engelselei over de volledige lengte tussen de Stenenbrug en het Luitenant Naeyaertplein. Zo worden tegen 2017 twee delen doodlopende straat terug met elkaar verbonden door een voetgangers- en fietsersas ter hoogte van de groenzone achter het dienstencentrum De Fontein. Bovendien stimuleren de recente en geplande bouwprojecten aan de Engelselei de woningbouw en private investeringen.
De spoorwegberm heeft 59 verborgen ruimtes onder de bogen van gemiddeld 45 m² die kunnen inspelen op de vraag naar ruimte voor productie, ateliers, ambachten, horeca en ander (boven)lokaal ondernemerschap.
Met geld van het Vlaams Stadsvernieuwingsfonds is, in opdracht en samenwerking met AG VESPA, een onderzoek uitgevoerd door het Rotterdams Bureau Artgineering en partners naar de potentiële renovatie van de centers. De resultaten van het ontwerpend en bouwtechnisch onderzoek, de marktverkenning en de berekening van de financiële haalbaarheid is gebundeld in een eindrapport. De centers kunnen ingezet worden voor een mix van lokale en bovenlokale activiteiten, voor commerciële en socio-culturele-economische activiteiten. Mits een startkapitaal van publiek geld, zoals bijvoorbeeld subsidies van het Stadsvernieuwingsfonds, is de hele operatie haalbaar en betaalbaar.
De realisatie voor de invulling van de centers wordt in meerdere fases uitgewerkt:
- in een eerste fase (zomer 2015) worden tien kleine centers ‘getest’. Studio Start vzw, ontwikkelaar van betaalbare werkruimten voor kunstenaars en creatieve ondernemers, sluit voor een termijn van twee jaar een bezettingscontract af met Infrabel. Deze ‘pioniers’ testen het gebruik en mogelijke activiteiten in de centers en geven nadien feedback.
- in een tweede fase (zomer 2016) renoveert AG VESPA twee tot drie kijkcenters naar een definitieve toestand, als ‘showmodel’, inspiratie- , activiteiten- en communicatiepunt.
- in een derde fase (2016-2021) zal AG VESPA - tot driemaal toe - telkens vijftien tot twintig centers renoveren, op ritme van de vraag en mits voldoende toegekend investeringsbudget. Deze fase is dus onder voorbehoud.
Met een nieuwe invulling van de centers geeft het ontwikkelingsproject de buurt in Borgerhout een nieuwe dynamiek.
