De totaalrestauratie van de Sint-Jacobskerk in het centrum van Antwerpen is volop aan de gang. Daarbij hoort ook de restauratie van heel wat kunstwerken van de kerk, waaronder een meesterwerk van de Antwerpse schilder Jacques (Jacob) Jordaens. Dat wordt voor de gelegenheid uitzonderlijk op locatie gerestaureerd, in het Snijders&Rockoxhuis. Bezoekers van dat museum kunnen er de restauratie ‘live’ in een open atelier volgen.
De gotische Sint-Jacobskerk heeft een ongeschonden 17de en 18de-eeuws barokinterieur en herbergt onder andere de grafkapel van Rubens. De rijke kunstcollectie met verder nog heel wat waardevolle schilderijen, grafmonumenten en kerkmeubilair maakt van deze monumentale kerk kunst- en cultuurhistorisch erfgoed. Met de steun van Onroerend Erfgoed Vlaanderen is de totaalrestauratie in 2019 van start gegaan.
Restauratie kunstwerk
Behalve het kerkgebouw zelf worden ook de aanwezige kunstwerken onder handen genomen.
De restauratie van het meesterwerk De aanstelling van Petrus als opperherder van de Kerk van de Antwerpse schilder Jacques Jordaens (1593-1678) zal ongeveer 5 maanden in beslag nemen.
Dankzij het gastvrije museum Snijders&Rockoxhuis kan het publiek die werken volgen terwijl ze bezig zijn. In een open atelier nemen de restaurators Caroline Meert, Sara Dewilde en Kaat Sneiders het schilderij onder handen.
- Ze verwijderen het oppervlaktevuil op het schilderij en de lijst;
- Oude vernislagen, verkleurde retouches en storende vullingen worden weggenomen;
- Nieuwe vullingen worden aangebracht, lacunes en slijtage worden geretoucheerd waar nodig;
- Tot slot krijgt het schilderij een nieuwe laag vernis.
Net zoals tijdens de restauratie van de kerk zetten wij en Steenmeijer architecten sterk in op publieksontsluiting. Om het publiek zoveel mogelijk kennis te laten maken met de kunst van schilderijrestauratie worden, in samenwerking met de restaurators en het Snijders&Rockoxhuis, bijkomende activiteiten zoals lezingen georganiseerd. Meer informatie is terug te vinden op www.snijdersrockoxhuis.be.
De restaurators zijn telkens aan het werk op donderdag, vrijdag en een dag in het weekend.
Na de restauratie kunnen bezoekers het schilderij nog een tijdje in alle glorie bewonderen in het museum, tot eind 2025. Dan wordt het terug overgebracht naar haar vertrouwde plek in de Sint-Jacobskerk.
Topstuk uit 17e eeuw
Dit meesterwerk van Jordaens, erkend als Vlaams topstuk, werd rond 1616-1617 door de toen nog jonge kunstenaar vervaardigd. Kenmerkend zijn de maniëristische trekken in vormen en kleuren en ook de krachtige hoofden die hij vooral in het begin van zijn loopbaan karakteristiek schildert. De aanstelling van Petrus als opperherder van de Kerk is een Bijbels onderwerp, maar de scène met vissers lijkt uit het leven gegrepen.
Waarschijnlijk was het werk oorspronkelijk niet bedoeld als altaarstuk voor een kerk of kapel. Het landschapsformaat en de afmetingen (208 x 235 cm) komen overeen met een schouwstuk, zoals er een met dit onderwerp vermeld wordt in de boedelinventaris van tapijten¬maker en -handelaar Michiel Wauters die in 1679 overleed. Jordaens heeft heel veel voor de Antwerpse welgestelde burgers geschilderd. Het kunstwerk werd in 1844 door een parochiaan aan de Sint-Jacobskerk geschonken.
Jordaens’ schilderij wordt in het museum uitzonderlijk gepresenteerd naast een wandtapijt uit de KBC kunstcollectie. Dit tapijt, dat rond 1660 werd gemaakt door de Brusselse wever Matthijs Roelants (1602-1663) naar ontwerpen van Jordaens, toont een scène uit De geschiedenis van Karel de Grote, namelijk Bertruda verkrijgt de hand van Desiderata voor haar zoon. Ook dit bijzondere werk ondergaat een zorgvuldige restauratiebehandeling, uitgevoerd in samenwerking met de studenten Conservatie en Restauratie van de Universiteit Antwerpen.
Praktisch
- Snijders&Rockoxhuis
- Keizerstraat 10, 2000 Antwerpen
- Open van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 17 uur.
- Restaurators aan het werk op donderdag, vrijdag en een dag in het weekend.
- www.snijdersrockoxhuis.be
